Trong lịch sử Việt Nam về khí hậu, hàng năm, các sự kiện thiên tai về khí tượng thủy văn như áp thấp, bão, hoàn lưu, mưa lớn, lũ lụt thường xảy ra vào cuối năm, nhiều thiên tai gây ảnh hưởng nghiêm trọng, thương vong con người, vật nuôi, tài sản, cơ sở hạ tầng, môi trường khắp cả nước, đặc biệt là miền Trung Việt Nam.[9] Đợt lũ lụt miền Trung 2020 đã được các cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia dự đoán trước giai đoạn.[10] Ngày 13 tháng 9, Trung tâm Dự báo Khí tượng – Thủy văn Quốc gia, Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường công báo dự tính khí tượng năm 2020, đánh giá miền Trung có thể xuất hiện lũ đặc biệt lớn. Quy luật mùa lũ ở miền Trung dịch dần từ Bắc vào Nam, mùa lũ trên các sông từ tỉnh Thanh Hóa đến Hà Tĩnh thường từ tháng 7 đến 11; các sông từ Quảng Bình đến tỉnh Ninh Thuận từ tháng 9 đến tháng 12.[11]

Đợt lũ thứ nhất

Cầu Đập Đá thành phố Huế nối trung tâm và phường Vỹ Dạ trong tình trạng ngập lụt, ngày 10 tháng 10.Ảnh chụp bão Linfa đổ bộ Miền Trung ngày 11.

Ngày 7 tháng 10 năm 2020, dưới tác động của hoàn lưu áp thấp, vùng áp thấp trên Biển Đông (được Hoa Kỳ đánh số hiệu 91W)[12] đã đi vào đất liền các tỉnh Nam Trung Bộ. Do ảnh hưởng của vùng áp thấp kết hợp với không khí lạnh, trong các ngày 6 – 07 tháng 10, mưa lớn đã xảy ra khắp các tỉnh từ Quảng Ngãi đến Phú Yên, với lượng mưa phổ biến 250 – 300 mm/24 giờ. Đặc biệt, một số nơi như núi Bạch Mã, Thừa Thiên Huế có mưa lên tới 405 mm, Sa Huỳnh, Quảng Ngãi mưa 360 mm,[13] vùng núi tại huyện Minh Hóa, Quảng Bình, lượng mưa đo được 646 mm.[14]

Tại tỉnh Thừa Thiên Huế, sáng 10 tháng 10 các hồ thủy điện Tả Trạch, Bình Điền tiếp tục điều tiết qua tràn và tuabin với lưu lượng tăng dần, mực nước sông Hương lên trên báo động III (+3,5 m)[Ghi chú 3] khoảng 0 – 0,2 m vào khoảng 12 – 14 giờ. Mưa lớn diễn ra và kéo dài, khiến toàn thành phố Huế chịu ngập lụt, các huyện xung quanh như Quảng Điền, Phú Lộc, Phú Vang, thị xã Hương Thủy, Hương Trà chịu lũ. Mực nước sông Hương chiều 11 tháng 10 là 3,84 m, trên báo động III là 0,34 m, nước dâng lên trên 0,57 m vào 20 giờ tối,[Ghi chú 4][15] chạm mốc báo động IV, tương đương với Đại hồng thủy 1999[16]; sông Bồ 4,76 m, trên báo động III là 0,26 m,[2][17] mực nước hồ Tả Trạch là 42,2 m, lưu lượng đến hồ 698 m³/s. Tại tỉnh Quảng Bình, từ ngày 9 – 10, lũ trên các sông Kiến Giang tại Lệ Thủy ở mức trên báo động III, gây ngập lụt trên diện rộng, mực nước trên sông Gianh lũ dao động ở mức báo động I, báo động II. Tình trạng ngập lụt xảy ra trên hạ lưu các sông, đặc biệt các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Trạch, Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy, hầu hết toàn tỉnh.[18] Ở Quảng Trị, ngày 12, mực nước các sông lớn trên địa bàn: Thạch Hãn, Ô Lâu, Bến Hải, sông Hiếu đều vượt mức báo động III; trong đó, lưu vực sông Thạch Hãn và Ô Lâu nước lên rất nhanh,[19] sông Thạch Hãn đạt 7,40 m, trên báo động III là 1,4 m,[20] trên lũ lịch sử năm 1999 là 0,11 m.[21]

Sau vùng áp thấp 91W, một áp thấp nhiệt đới khác mạnh lên thành Bão số 6, tên quốc tế là Linfa,[22] trong các ngày 10 và 11 tháng 10. Sáng ngày 11 tháng 10, bão Linfa đổ bộ vào đất liền tỉnh Quảng Ngãi. Do tác động từ hoàn lưu bão kết hợp dải hội tụ nhiệt đới vắt qua Trung Trung Bộ và không khí lạnh, từ 11 đến 12 tháng 10, ở vùng Trung Trung bộ mưa rất to, có nơi đặc biệt to với tổng lượng mưa phổ biến từ Thừa Thiên Huế đến Quảng Nam là 500 – 700 mm, có nơi trên 700 mm, các tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi từ 400 – 600 mm, tỉnh Quảng Bình, Bình Định, Phú Yên từ 300 – 500 mm. Trong giai đoạn này, miền Trung tiếp tục đón nhận ba đợt áp thấp nhiệt đới, lũ lụt kéo dài gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới địa phương toàn khu vực. Khoảng thời gian này cũng xuất hiện các vùng miền Trung có thay đổi khác nhau, một số vùng lũ rút với tiến độ chậm, nhiều vùng chìm trong nước. Miền Trung tiếp tục chịu ảnh hưởng đợt lũ lụt thứ hai dưới tác động của các áp thấp liên tục mới.[23]

Đợt lũ thứ hai

Ảnh chụp của NASA về Bão số 7 (Nangka) đang áp sát các tỉnh Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hóa ngày 14 tháng 10, hoàn lưu khắp miền Trung Việt Nam.

Ngày 12 tháng 10, áp thấp nhiệt đới thứ hai (được Hoa Kỳ đánh số hiệu 18W) chính thức trở thành Bão số 7 (tên quốc tế là Nangka), lúc bảy giờ sáng ngày 13 tháng 10 có vị trí tâm bão ở 18,4 độ Vĩ Bắc; 112,3 độ Kinh Đông, cách đảo Hải Nam (Trung Quốc) 220 km về phía Đông Đông Nam với sức gió mạnh cấp chín, giật cấp 11. Cơn bão có xu hướng tiến về miền Trung, tiếp tục gây ảnh hưởng cho lũ lụt miền Trung 2020.[24] Tối ngày 13 tháng 10, bão đi vào đảo Hải Nam, mạnh lên cấp chín và di chuyển lệch lên phía Bắc khiến quỹ đạo bão có xu hướng chếch về khu vực phía Nam đồng bằng Bắc Bộ và phía Bắc của Thanh Hóa, không phải là Thanh Hóa – Nghệ An như dự báo ban đầu. Ngày 14, bão Nangka vào vịnh Bắc Bộ, sau đó chiều tối cùng ngày suy yếu thành áp thấp nhiệt đới và đổ bộ vào đất liền tỉnh Ninh Bình[25] (phía Nam đồng bằng Sông Hồng), gây gió mạnh cho các tỉnh ven biển Bắc Bộ và gây mưa khắp Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ. Chênh lệch thời gian ngắn, gần như cùng thời điểm sau khi bão Nangka đi vào phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, một áp thấp nhiệt đới khác (có tên là Ofel) di chuyển từ miền Trung Philippines, tiến về hướng Tây, vào Biển Đông với xu hướng mạnh lên thành bão mới,[26] xu hướng đi vào miền Trung Việt Nam, trong dự đoán tiếp tục đợt mưa mới của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia.[27] Tuy nhiên, áp thấp nhiệt đới thứ ba này không mạnh lên thành bão như dự kiến ban đầu, di chuyển nhanh và đến chiều ngày 16 tháng 10 đã đi vào vùng biển từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi. Chiều tối cùng ngày, áp thấp nhiệt đới đi vào khu vực phía Nam thành phố Đà Nẵng và tiếp tục gây mưa rất lớn cho các tỉnh miền Trung, mưa hoàn lưu kéo dài đến ngày 21 tháng 10.[28][29]

Chiều 17, lũ trên các sông Ngàn Sâu, sông Ngàn Phố (Hà Tĩnh), các sông từ Quảng Bình đến Thừa Thiên Huế và khu vực Tây Nguyên lên nhanh, một số thủy điện miền Trung như A Vương, Sông Tranh xả lũ.[30] Trong đó, sông Gianh, sông Kiến Giang (Quảng Bình) ở báo động II, III; sông Thạch Hãn (Quảng Trị) vượt báo động III 1,3 m, sắp chạm đợt lũ thứ nhất; sông Bồ, sông Hương (Thừa Thiên Huế) chuẩn bị chạm báo động III; sông Vu Gia, sông Thu Bồn (Quảng Nam) ở báo động I, II.[31] Bậc cao của nước lũ miền Trung tiếp tục trở lại một lần nữa.[32] Ngày 18, lũ lụt tăng mạnh dựa trên lượng mưa lớn ở Hà Tĩnh,[33] Quảng Bình và Quảng Trị, trong báo động khẩn cấp;[34] sông Kiến Giang trên mức báo động III là 1,60 m, vượt mốc lũ lịch sử năm 1979 là 0,39 m.[35][36] Chiều cùng ngày, Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai được chủ trì bởi Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã họp khẩn và thống nhất kích hoạt cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất lên cấp IV – mức rủi ro vô cùng nguy hiểm của Việt Nam.[37] Đêm 18, rạng sáng 19, Quảng Bình và Quảng Trị có mưa to, có nơi mưa đặc biệt to như huyện Minh Hóa 960 mm, xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh đạt 1.022 mm. Nước trên các sông dâng cao trên mức báo động III gây ngập lụt trên diện rộng,[38] một số nơi vượt lũ lịch sử 1999, số liệu 1979, mực nước được dự báo tiếp tục tăng lên.[39] Tại Hướng Linh, Quảng Trị mưa tới 3.245 mm; A Lưới, Thừa Thiên Huế và Bạch Mã đều gần 3.000 mm (2.869 – 2.941 mm), lượng mưa trong mấy ngày lớn hơn tổng lượng mưa của cả một năm, vượt qua Đại hồng thủy 1999.[40]

Trong diễn biến tác động mạnh của đợt lũ thứ hai, hai cơn bão mới dần hình thành ở ngoài khơi Philippines, vùng rìa Thái Bình Dương, được dự đoán tiến về Biển Đông, một cơn bão được nhận định tiến về miền Trung Việt Nam.[41] Dòng bão mới được dự đoán có thể trở thành một cơn bão cường độ cao, nguy hiểm hơn các bão năm 2020.[42]

Đợt lũ thứ ba

Bão Saudel trước khi đổ bộ vào Bắc Trung Bộ ngày 23.Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp ghi lại di chuyển của bão Molave (2020) các giai đoạn, vị trí tâm ngày 28 tháng 10 ở Quảng Ngãi, Quảng Nam.

Ngày 20, hoàn lưu ảnh hưởng và lượng mưa có xu hướng giảm dần, tình hình nước lũ dần thay đổi: đa phần vùng khu vực miền Trung, Tây Nguyên nước rút; một số vùng vẫn ngập lụt, tốc độ nước rút chậm.[43][44] Ngoài Biển Đông, áp thấp nhiệt đới thứ năm (được Hoa Kỳ đánh số hiệu 19W) chuyển thành bão Saudel (số 8) đi qua Philippines, hướng về Việt Nam.[45][46] Lúc 10 giờ sáng ngày 21, vị trí tâm bão Saudel ở khoảng 16,1 độ Vĩ Bắc; 118,2 độ Kinh Đông, cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 600 km về phía Đông Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp tám (60 – 75 km/giờ), giật cấp 10.[47] Saudel dự kiến vào miền Trung, với hoàn lưu và cường độ tạo thành đợt lũ thứ ba.[48] Ngày 23, bão mạnh cấp 13, giật cấp 15, trong thời điểm mạnh nhất khi di chuyển. Đến sáng 24, vị trí tâm bão cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 160 km về phía Đông Bắc; sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10, 11 (90 – 115 km/giờ), giật cấp 13, bắt đầu yếu dần.[49] Hoàn lưu của bão bắt đầu ảnh hưởng miền Trung, mưa xuất hiện lại với tần suất 50 – 150 mm/đợt.[50] Sang ngày 25 tháng 10, Bão số 8 đi vào vùng biển từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị và suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, đêm cùng ngày tiếp tục suy yếu nhanh thành một vùng áp thấp trên khu vực ven biển tỉnh Quảng Bình, đi vào đất liền và tan dần. Do suy yếu nhanh, lượng mưa của bão không lớn và tập trung tại các tỉnh từ Nghệ An đến Thừa Thiên Huế ở khoảng 20 – 50 mm.[51]

Bão Molave lúc đạt cường độ cực đại ngày 28.

Ngay khi bão Saudel đang tiến về khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Trị, Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia thông báo ở vùng biển phía Đông Nam Philippines ngày 24 đã hình thành một áp thấp nhiệt đới. Ngày 25, áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão Molave và nhanh chóng mạnh lên cấp 12, đổ bộ vào Philippines, sáng ngày 26 đi vào Biển Đông với cường độ cấp 12 trở thành cơn Bão số 9 trong mùa mưa bão 2020.[52] Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương dự báo, Bão số 9 sẽ đổ bộ vào miền Trung, từ Đà Nẵng đến Phú Yên với cường độ rất mạnh trong ngày 28 tháng 10, khi cập bờ bão có khả năng mạnh tương đương bão Damrey (Bão số 12) vào Khánh Hòa năm 2017 và có xu hướng tiếp tục kéo dài đợt mưa lũ lịch sử ở Trung Bộ vốn đã bắt đầu từ ngày 6 tháng 10. Ngày 26 tháng 10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì họp trực tuyến về phòng chống Bão số 9 và thống nhất nâng cảnh báo mức độ rủi ro thiên tai do Bão số 9 lên cấp IV, cấp cực kỳ nguy hiểm duy trì trong đợt lũ.[53] Sáng 27, Molave có sức gió mạnh nhất 165 km/h (cấp 14), giật cấp 17, mạnh nhất trong năm 2020; cách đảo Song Tử Tây khoảng 216 km về phía Bắc Đông Bắc,[54] tiệm cận và áp sát đất liền các tỉnh, thành từ Đà Nẵng đến Phú Yên từ đêm ngày 27 đến sáng ngày 28 thắng 10.[55] Đến khoảng 12 giờ trưa ngày 28, Bão số 9 chính thức đổ bộ vào đất liền tỉnh Quảng Ngãi, với sức gió mạnh nhất cấp 12 (115 – 135 km/giờ), giật cấp 15.[56] Trên địa bàn các tỉnh thành từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên và Bắc Tây Nguyên, hoàn lưu bão gây gió mạnh từ cấp sáu đến cấp 10, riêng tâm bão Quảng Ngãi có gió mạnh cấp 11 – 12, giật cấp 13 – 14 và mưa lớn 150 – 400 mm (có nơi trên 400 mm). Tối và đêm ngày 28, Molave đã đi qua miền Trung và Bắc Tây Nguyên, suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, tiến sang Lào.[57] Từ Thanh Hóa đến Quảng Bình do ảnh hưởng hoàn lưu vùng áp thấp suy yếu từ cơn bão số 9 kết hợp không khí lạnh tăng cường, từ ngày 29 đến 31 tháng 10, khu vực từ Nghệ An đến Quảng Bình có mưa rất to với tổng lượng mưa phổ biến 200 – 400 mm/đợt; riêng Nam Nghệ An và Hà Tĩnh có nơi trên 500 mm; Thanh Hóa có mưa vừa, có nơi mưa to với tổng lượng mưa phổ biến 50 – 150 mm/đợt.[58] Trong các ngày 29 và 30 tháng 10, nhiều điểm ở Nghệ An ghi nhận mưa với lượng lên đến hàng trăm milimét.[59]

Do mưa lớn cùng với việc hàng loạt thủy điện miền Trung xả lũ sau bão, từ đêm 28 đến ngày 29 tháng 10, lũ trên các sông từ Nghệ An đến Quảng Ngãi lên trở lại. Trong số đó, sông Vu Gia tại Ái Nghĩa (Quảng Nam) lên báo động III, lũ trên các sông ở Quảng Bình, Quảng Trị và sông Thu Bồn (Quảng Nam) đang lên; các sông ở Thừa Thiên Huế dao động ở mức báo động I, II. Đến chiều 29, lũ trên các sông ở Hà Tĩnh đang lên, sông Gianh đang dao động ở mức đỉnh; sông Kiến Giang, các sông từ Quảng Trị đến Quảng Nam đang xuống, các sông ở Nghệ An có dao động. Tính đến ngày 29, tỉnh Quảng Ngãi ngập lụt 1,0 – 2,0 m tại các khu vực trũng, thấp thuộc 29 phường, xã ở ven các sông Trà Khúc, sông Vệ, Trà Câu.[60] Ngày 30, lũ trên sông Ngàn Sâu tại các trạm ở Hà Tĩnh dao động quanh mức báo động I, II, sông Ngàn Phố ở mức báo động II,[61] lũ trên sông Cả, sông La tiếp tục lên.[62] Nhiều khu vực của Nghệ An đã ngập sâu trong nước, các huyện và cả thành phố Vinh, nước lũ gây chia cắt, giao thông tê liệt, nhiều nơi bị cô lập.[63][64][65] Tối 30, mực nước trên sông Cả tại Yên Thượng là 8,89 m, dưới báo động III là 0,11 m; lũ trên các sông La, Ngàn Sâu dao động ở mức báo động II.[66] Trong ngày 30 tháng 10, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai trung ương có công điện khẩn gửi các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh về việc đảm bảo an toàn đê điều trong mưa lũ.[67] Ngày 31 tháng 10, lũ trên các sông ở Hà Tĩnh và Nghệ An đã qua mức đỉnh và bắt đầu xuống, trên các sông từ Quảng Bình đến Quảng Nam dao động quanh mức báo động I, II và có xu hướng xuống.[68][69] Quốc lộ 1 đoạn qua tỉnh Hà Tĩnh bị ngập sâu trong nước, có đoạn ngập sâu 0,5 – 1,0 mét.[70]

Trong khi đó, ngoài khơi Philippines hình thành siêu bão Goni, mạnh cấp 17 và dự báo sẽ tiến về Biển Đông trong những ngày đầu tháng 11, tiếp tục gây ảnh hưởng đến đợt mưa lũ ở miền Trung.[71]

Đợt lũ thứ tư

Bão Vamco ngày 13 tháng 11, lúc cường độ cực đại, chuẩn bị đổ bộ vào Nam Trung Bộ và Bắc Trung Bộ.Bão Etau ngày 9 tháng 11, đổ bộ vào Nam Trung Bộ, tâm ở Khánh Hòa.

Đêm 1 tháng 11, bão Goni đi vào Biển Đông, trở thành cơn bão số 10. Bão chủ yếu đi khá chậm, với tốc độ khoảng 10 km/h và cường độ dao động từ cấp 8 đến cấp 9. Từ đêm 04 đến ngày 7 tháng 11, cơn bão số 10 gây mưa cho miền Trung, từ Hà Tĩnh đến Phú Yên, với lượng phổ biến từ 100 đến 350 milimét. Ngày 5 tháng 11, khi đi vào vùng biển từ Quảng Ngãi đến Phú Yên, Bão số 10 suy yếu thành áp thấp nhiệt đới; đến sáng ngày 6, khi tiến sát bờ biển tỉnh Bình Định, áp thấp nhiệt đới suy yếu thành vùng áp thấp và tan dần. Do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới suy yếu từ cơn bão số 10 nên các tỉnh từ Quảng Nam đến Bình Định đã có mưa to đến rất to với lượng mưa phổ biến 150 – 300 mm. Trên các sông ở Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bắc Bình Định đã xuất hiện một đợt lũ, biên độ lũ lên trên các sông từ 1 – 5 m; đỉnh lũ trên sông Thu Bồn tại trạm Nông Sơn, sông Vệ tại trạm Sông Vệ ở mức báo động III và trên báo động III 0,46 m; các sông khác ở mức báo động II, III.[72]

Trong khi đó, ngoài khơi Philippines xuất hiện thêm cơn bão Atsani, tồn tại với quãng thời gian gần như tương đương với bão Goni. Ngày 6 tháng 11, bão Atsani vào Đông Bắc Biển Đông trở thành Bão số 11 nhưng lại sớm tan trên biển, không tác động tới mưa lũ ở Trung Bộ. Ngay lập tức, một áp thấp nhiệt đới nhanh chóng hình thành ngoài khơi Philippines và đi vào Biển Đông, mạnh lên thành Bão số 12 (Etau) và tiến về vùng biển từ Bình Định đến Ninh Thuận.[73][74] Ngày 10 tháng 11, Bão số 12 đổ bộ vào đất liền tỉnh Khánh Hòa, gây gió giật mạnh từ cấp sáu đến cấp chín cho các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ và ở các tỉnh từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa và phía Đông của Đắk Lắk đã có mưa to đến rất to với tổng lượng mưa (tính từ 19 giờ ngày 9 đến 16 giờ ngày 10) phổ biến 100 – 350 mm. Do mưa lớn, nước lũ trên các sông ở Trung Bộ lên trở lại. Ngày 10 tháng 11, lũ trên sông Kỳ Lộ (Phú Yên), sông Dinh, sông Cái Nha Trang (Khánh Hòa) đã đạt đỉnh, trên sông Kỳ Lộ tại Hà Bằng là 11,95 m (22 giờ ngày 10), trên báo động III 2,45m; sông Dinh tại Ninh Hòa là 5,96 m (21 giờ ngày 10), trên báo động III 0,26 m.[75] Sáng 12 tháng 11, lũ trên sông Bồ, sông Thạch Hãn, hạ lưu sông Thu Bồn đạt đỉnh. Mực nước đỉnh lũ trên sông Bồ tại Phú Ốc 4,8 m, trên báo động III: 0,3m; sông Thạch Hãn tại Thạch Hãn 5,2 m, trên báo động II: 0,7 m; sông Thu Bồn tại Câu Lâu 4,2 m, trên báo động III: 0,2 m.[76] Đến cuối ngày 12 tháng 11, sang ngày 13 tháng 11, lũ trên các sông từ Quảng Trị đến Phú Yên đang xuống, riêng sông Kôn (Bình Định) đang dao động ở mức đỉnh; trên sông Kôn tại Thạnh Hòa là 7,23 m, trên báo động II: 0,23 m.[77]

Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp ghi lại di chuyển của bão Vamco (2020) các giai đoạn, vị trí tâm ngày 14, 15 tháng 11 ở Hà Tĩnh và Quảng Bình.

Giai đoạn từ ngày 12 tháng 11, khi mực nước ngập lụt ở miền Trung trong xu hướng giảm tốc độ chậm, ngoài Biển Đông, cơn bão số 13 được hình thành, đổ bộ qua Philippines, gây ảnh hưởng vô cùng lớn, tiếp tục tiến thẳng tới Việt Nam, với tên gọi quốc tế là Ulysses hoặc Vamco (tiếng Việt: Vàm cỏ). Hồi 10 giờ ngày 14 tháng 11, vị trí tâm bão ở khoảng 15,8 độ Vĩ Bắc; 110,9 độ Kinh Đông, cách Đà Nẵng – Thừa Thiên Huế khoảng 300 km, cách Quảng Trị khoảng 420 km về phía Đông Đông Nam. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 13 – 14 (135 – 165 km/giờ), giật cấp 17. Bán kính gió mạnh từ cấp sáu, giật từ cấp tám trở lên khoảng 250 km tính từ tâm bão; bán kính gió mạnh từ cấp 10, giật từ cấp 12 trở lên khoảng 100 km tính từ tâm bão.[78]

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia báo động khẩn trong đêm 14, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20 km. Đến 22 giờ ngày 14, vị trí tâm bão ở khoảng 16,4 độ Vĩ Bắc; 109,1 độ Kinh Đông, trên vùng biển từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 12 (115 – 135 km/giờ), giật cấp 15. Nửa đêm 14, rạng sáng 15, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được khoảng 20 km và suy yếu dần.[79] Đến 10 giờ ngày 15, vị trí tâm bão ở khoảng 17,1 độ Vĩ Bắc; 107,2 độ Kinh Đông, ngay trên bờ biển từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 10 (90 – 100 km/giờ), giật cấp 13, sức gió vô cùng lớn, tác động nghiêm trọng khắp Trung Trung Bộ.[80] Chiều 15 tháng 11, Bão số 13 đổ bộ vào Quảng Bình, gây mưa lớn cho các tỉnh Trung Bộ lượng 100 – 200 mm trong các ngày 14, 15 ở Bắc và Trung Trung Bộ. Do mưa lớn, đẩy nước lũ trên các sông ở Quảng Bình, Quảng Trị lên, các sông ở Thừa Thiên Huế, Quảng Nam có xu hướng xuống. Đến ngày 16, mực nước các sông Bắc và Trung Trung Bộ hiện đã xuống dưới mức báo động I, kết thúc đợt mưa lũ tạm thời.[81]

Đợt lũ thứ năm

Cuối tháng 11, đầu tháng 12, miền Trung chịu thêm một số tác động của hoàn lưu áp thấp ở Biển Đông.[82] Từ ngày 29 tháng 11 đến 1 tháng 12, toàn tỉnh Bình Định có hơn 31.000 ngôi nhà bị ngập, hàng chục ha lúa, hoa màu bị hư hại. Tại huyện Tuy Phước, có khoảng 11.000 nhà ở bị ngập, nhiều nhà bị hư hỏng, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Ngày 2 tháng 12, tỉnh Phú Yên cho biết, mưa lũ từ ngày 26 tháng 11 đến 2 tháng 12 đã làm 10 người chết và mất tích. Khoảng 2.965 nhà bị ngập nước, 4 nhà bị hư hỏng hoàn toàn,[83] khiến 25,9% diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại, hơn 2.100 lồng tôm hùm bị nước ngọt đổ về, tôm chết. Ước tính người nuôi trồng thủy sản thiệt hại gần 500 tỷ đồng. Trong đó, Hà Tĩnh là tỉnh bị thiệt hại nặng nhất khi diện tích nuôi nước ngọt, mặn lợ bị ngập lụt lên tới 2.872ha, sản lượng bị thiệt hại 2.712 tấn; thiệt hại về lồng bè 3.294 m3,ước tính thiệt hại khoảng 165 tỷ.

Tương tự, tại tỉnh Phú Yên, những ngày giữa tháng 11, lũ tràn về bất ngờ, ầm ầm đổ xuống vùng nuôi tôm hùm khiến tôm bị sốc nước ngọt, chết hàng loạt. Người nuôi loại hải sản cao cấp này ở thị xã Sông Cầu (Phú Yên) lại khóc ròng vì thiệt hại tiền tỷ. Theo thống kê, tại tỉnh này có 159 ha ao nuôi bị thiệt hại, ước tính 11 tỷ đồng; 2.180 ô lồng nuôi tôm hùm bị thiệt hại, người nuôi mất khoảng 63 tỷ đồng.[84][85]

Cũng theo chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, một đoàn du khách đến từ TP.HCM với 36 người, thuê chín người dân địa phương bắt đầu thực hiện tour leo núi, khám phá đỉnh Tà Giang từ sáng 28-11. Theo lịch trình, đến tối 29-11 đoàn du khách sẽ đến TP Nha Trang để trở về TP.HCM. Tuy nhiên, đến tối 30-11 đoàn khách vẫn chưa thể ra khỏi khu vực núi Tà Giang. Nguyên nhân do nước suối Đá Lớn dâng cao, đoàn khách không thể vượt qua.[85]